Jeśli klient banku zauważy w swojej umowie kredytowej uchybienia, może złożyć oświadczenie o sankcji kredytu darmowego i starać się o zwrot części środków. Czy ustawodawca wskazuje, w jakim terminie należy złożyć taki wniosek? Kiedy będzie już za późno na ubieganie się o sankcję? Sprawdzamy, czy w przypadku SKD obowiązuje przedawnienie roszczeń.
Do kiedy można złożyć oświadczenie o SKD?
Termin na złożenie oświadczenia o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego wynika wprost z ustawy o kredycie konsumenckim. Zgodnie z art. 45 ust. 5, konsument ma na to rok od dnia wykonania umowy. Chodzi o moment, w którym obie strony spełniły swoje obowiązki, czyli na przykład: kredyt został spłacony w całości, umowa wygasła lub została wypowiedziana, a konsument uregulował pozostałe zobowiązania. To oznacza, że ustawa nie odsyła do ogólnych przepisów o przedawnieniu z Kodeksu cywilnego, lecz ustanawia osobny, nieprzekraczalny termin. W praktyce mogą wystąpić wątpliwości, od kiedy należy liczyć roczny termin na złożenie oświadczenia, na przykład przy aneksowaniu umowy lub opóźnionej wypłacie środków. W takich przypadkach moment wykonania umowy ustala się indywidualnie.
Kiedy przedawnia się termin roszczenia z SKD?
Po skutecznym złożeniu oświadczenia o sankcji kredytu darmowego konsument może dochodzić zwrotu kosztów kredytu, takich jak prowizje, odsetki czy inne opłaty. Roszczenia te podlegają ogólnym zasadom przedawnienia określonym w art. 118 Kodeksu cywilnego. Dla umów zawartych po 9 lipca 2018 r. termin ten wynosi 6 lat. W przypadku starszych umów, zawartych przed tą datą, obowiązuje jeszcze trzyletni okres przedawnienia.
Bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia skutecznego złożenia oświadczenia o SKD, a nie od daty zawarcia umowy czy momentu wykrycia błędów. To właśnie dzień złożenia oświadczenia uruchamia możliwość dochodzenia roszczeń. Jeśli konsument nie podejmie działań w odpowiednim terminie, bank może podnieść zarzut przedawnienia, co skutecznie zablokuje odzyskanie kosztów, nawet jeśli umowa zawierała naruszenia przepisów.
Czy przerwanie biegu przedawnienia może pomóc w uzyskaniu SKD?
W przypadku sankcji kredytu darmowego przepisy nie przewidują możliwości przerwania ani zawieszenia biegu terminu. Konsument ma dokładnie rok od dnia wykonania umowy, aby złożyć oświadczenie o skorzystaniu z uprawnienia, o którym mowa w art. 45 ustawy o kredycie konsumenckim. Po upływie tego terminu prawo do zastosowania sankcji wygasa bezpowrotnie, niezależnie od przyczyn opóźnienia.
Nie ma tu zastosowania ani ogólny sześcioletni termin przedawnienia z Kodeksu cywilnego, ani przepisy o przerwaniu biegu przedawnienia. Złożenie reklamacji, wezwania do zapłaty, a nawet postępowanie sądowe nie przywracają ani nie przedłużają możliwości skorzystania z SKD. Jeżeli konsument nie złoży oświadczenia w ustawowym terminie jednego roku od wykonania umowy, traci prawo do powołania się na sankcję, nawet jeśli w umowie występowały uchybienia formalne.
Termin na złożenie oświadczenia o sankcji kredytu darmowego wynika z ustawy o kredycie konsumenckim, a nie z Kodeksu cywilnego. Konsument ma na to rok od dnia wykonania umowy. Tego terminu nie można przerwać ani wydłużyć. Jeśli oświadczenie zostanie złożone w terminie, wtedy roszczenia o zwrot kosztów podlegają sześcioletniemu terminowi przedawnienia zgodnie z art. 118 Kodeksu cywilnego. Ten późniejszy termin można już przerwać, na przykład przez złożenie pozwu lub wezwanie do zapłaty.